WYCENA WARTOŚCI POJAZDU A LIKWIDACJA SZKODY /AC/
Wycena wartości pojazdu przy zawieraniu polisy ubezpieczenia może być nierzadko powodem problemów związanych z przeprowadzoną w przyszłości procedurą likwidacji ewentualnej szkody. Przede wszystkim dotyczy to szkód z tytułu Autocasco (tzw. AC). W momencie zawierania umowy ubezpieczenia Autocasco zawsze deklaruje się bowiem wartość ubezpieczanego pojazdu, na podstawie której określana jest docelowa suma ubezpieczenia, jak też wysokość składki. Należy pamiętać, aby zadbać o precyzyjne określnie wartości pojazdu.
Zwyczajowo pierwszą z osób, które ustalają wartość rynkową naszego pojazdu, jest agent ubezpieczeniowy. Zdarza się, że ustala on wartość pojazdu wyłącznie w oparciu o zapisy katalogowe lub posiadaną wiedzę. Dlatego, krótko ujmując, od jego profesjonalizmu zależy, czy Klient w przyszłości będzie miał pretensje do ubezpieczyciela przy ustalaniu wartości ewentualnego odszkodowania, kiedy to wartość pojazdu i jego wycena ma istotne znaczenie.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wpisanie do polisy ubezpieczeniowej, np. przez agenta ubezpieczeniowego, wartości pojazdu wyższej niż wartość rzeczywista nie spowoduje, że w razie wypadku lub szkody otrzymamy wyższe odszkodowanie. Podstawą do wypłaty odszkodowania będzie bowiem zawsze wycena wartości pojazdu dokonana na dzień powstania szkody i niekoniecznie będzie to suma ubezpieczenia, którą określono przy jego zawieraniu. Towarzystwa Ubezpieczeń często określają sumę ubezpieczenia jako ustaloną, rzeczywistą wartość pojazdu, nie przekraczającą jego wartości rynkowej.
Jeżeli w warunkach umowy (OWU) znajduje się zapis, iż suma ubezpieczenia jest ustalana przez ubezpieczającego, oznacza to, że to ubezpieczający pojazd jest odpowiedzialny za ustalenie sumy ubezpieczenia w odpowiedniej wysokości, a Towarzystwo Ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności za zawyżenie lub zaniżenie sumy ubezpieczenia, jeśli taka miała miejsce. Po powstaniu szkody, w przypadku zaniżenia sumy ubezpieczenia pojazdu w stosunku do jego wartości rynkowej, Towarzystwo Ubezpieczeń wyliczy odszkodowanie w proporcjonalnej wysokości, w jakiej pozostaje suma ubezpieczenia do wartości rynkowej pojazdu.
Wartość rynkowa pojazdu, w tym wartość określana na dzień powstania szkody, jest to wartość (suma pieniężna), jaką można uzyskać za dany pojazd w jego aktualnym stanie technicznym w razie próby jego sprzedaży na lokalnym rynku,, ale nie w warunkach wymuszonych. W Polsce nie istnieje niestety żadna obowiązująca i prawem usankcjonowana norma, jak ustala się wartość rynkową pojazdów.
Rzeczoznawcy samochodowi, jako eksperci w tej dziedzinie, zwyczajowo stosują dwa źródła informacji o cenach bazowych pojazdów: INFO-EKSPERT i EUROTAX. Ceny podane w opracowaniach systemowych to jednak generalnie tzw. ceny bazowe czyli wartości podstawowe. Do nich muszą być dodane lub od nich odjęte kwoty z tytułu tzw. korekt mających związek z indywidualnymi cechami i parametrami wycenianego pojazdu.
Powszechnie zdarzającym się błędem agentów ubezpieczeniowych przy ustalaniu wartości pojazdu jest więc przyjmowanie w sposób bezkrytyczny tzw. kwot bazowych jako wartości rynkowej określonego pojazdu (samochodu) i na taką kwotę jego ubezpieczenie.
Ustalając wartość bazową do dalszych obliczeń, rzeczoznawcy samochodowi uwzględniają natomiast tzw. korekty. Każdy pojazd powinno się bowiem wyceniać indywidualnie – tym bardziej, jeśli ma on parametry i cechy, jakich nie mają inne pojazdy lub posiada dodatkowe wyposażenie. Aby dokonać tzw. indywidualizacji pojazdu konieczne jest skorzystanie właśnie z przewidzianych korekt. Polega to mniej więcej na tym, iż do tzw. ceny bazowej dodaje się lub odejmuje się odpowiedni procent.
Przykładowe korekty stosowane przez rzeczoznawców:
Korekta za przebieg – zawierająca informacje o przyjętym, normatywnym, miesięcznym przebiegu pojazdu wycenianego. W większości przypadków norma ta ma również związek z pojemnością silnika.
Korekta za datę pierwszej rejestracji – Związana jest z czasem rzeczywistej eksploatacji pojazdu. Rzeczoznawcy samochodowi generalnie przyjmują, że w pojeździe pierwszy raz zarejestrowanym przed majem roku produkcji korekta jest ujemna, po maju – dodatnia.
Korekty inne – mieszczące się generalnie w granicach do 5–8 %, wpływające na tzw. podnoszenie lub obniżenie wartości pojazdu. I tak wyróżnić tu można np. korektę za dbałość o pojazd tj. wygląd, kompletność pojazdu, za szczególny charakter eksploatacji, korekta za liczbę wcześniejszych właścicieli, korekta za wcześniejsze naprawy, itd.
W przypadku dokonywania korekt każdy rzeczoznawca samochodowy dokonujący wyceny wartości pojazdu zawsze ma obowiązek uzasadnić pisemnie przyjętą korektę. Agenci ubezpieczeniowi nie posiadają natomiast takowego obowiązku.
Dlatego też, jako sieć niezależnych rzeczoznawców samochodowych, polecamy naszym Klientom, aby ubezpieczając swój pojazd (przy polisach AC) pokusili się o sporządzenie wyceny wartości auta przez niezależnego rzeczoznawcę. Tym bardziej jeśli chodzi o pojazdy ciężarowe, specjalistyczne, egzotyczne lub luksusowe. Może to pozwolić na uniknięcie problemów z np. pominięciem, w zgłoszeniu pojazdu do ubezpieczenia, znaczącego, lub zwyczjanie posiadanego przez pojazd, elementu wyposażenia ponadstandardowego, które zamontowano fabrycznie. W razie jakiegokolwiek zdarzenia losowego np. wypadku, kolizji czy kradzieży pojazdu może to mieć kluczowy wpływ na ustalenie jego wartości przed szkodą.
